BHAH PUASA

بســــم اللــــه الرحمن الرحيم
الحمــــد للــــه الذي فرض علينا الصيام
و الصلاة و السلام على محمد سيد العرب و العجم، و على آله و صحبه ذو الكرام

اما بعد
حديث رسول الله صلى الله عليه و سلم  من صام رمضان إيمانا و احتسابا غفر له ما تقدم من ذنبه

Hadih nibak Rasulullah SAW:” Sibarang kasoë nyang jipuasa bak beuleuën Ramadhan, deungon peunoh yakin ngon ikhlas haté, niscaya ureuëng nyan geu peu ampôn dèëca jih ubé nyang ka”.

Puasa, saboh nan ibadah nyang geu peubuët lé umat manusia. Puasa nakeuh ta peu theuën droe nibak peukara-peukara nyang jeuët keu bateuë puasa mulayi teubiët faja sampoe ji lôp mata uroe bak watè meugréb.

Puasa nyoe jeuët takheuën saboh bagoe ibadah nyang kana bak away kon. Bak umat-umat nabi seu gohlom nabi Muhammad SAW, kana geuparèntah lé Allah untôk puasa. Cuba neu peurati lam surat Al-Baqarah Ayat: 183

( يآايها الذين أمنوا كتب عليكم الصيام كما كتب على الذين من قبلكم لعلكم تتقون)

“Hai ureuëng-ureuëng nyang meu iman…! Ka geu peu wajéb ateuëh gata mandum puasa, lagèë nyang ka geu peuwajéb (puasa nyan) ateuëh ureuëng-ureuëng (kawôm) seugohlom gata, mangat jeuët gata mandum keu ureuëng-ureuëng Taqwa (ureuëng nyan peubuet surôh peu jeu’ôh teugah)”.

Puasa nyoe na meumacam bagoe meunyoe ta kalon rot hukôm jih. Na puasa Wajéb, sunat, meukrôh, mubah. Leubéh lom na cit puasa nyang hareuëm, lagè ta puasa bak tanggay sa beuleuën Syawal (uroe raya puasa), tanggai siplôh sampoe tanggay l’hèë blah beuleuën zulhijjah (beuleuën uroe raya haji).

Puasa Wajéb

Nyang teumasôk puasa Wajéb nakeuh:

1. Puasa beuleuën Ramadhan.
2. Puasa Ka’ôy (nazar).
3. Puasa Kafarah, peu keuh kafarah sumpah, poh seumeupoh, kafarah zihar, dam haji atawa la’én nibak nyan.

Puasa Sunat

Puasa sunat seubeutôy jih lé that, teuma nyoe meu peugah meu padum macam mantong. Puasa sunat nyan lagè:

1. Puasa nam uroe bak beuleuën syawal, seula’én uroe tanggay sa.
2. Puasa uroe ‘Arafah (tanggay 9 Zulhijjah)
3. Puasa Asyura (tanggay siplôh beuleuën Muharram)
4. La’én nibak nyan.

Pubuet Puasa

Seugohlom ta mulai tamong lam puasa, peureulèë beutateupeuë dilèë padum-padum peukara, nyan keuh antara la’én:

A. Syarat wajéb puasa
B. Syarat sah puasa
C. Rukôn puasa
D. Sunat lam puasa
E. Bateuë atawa reuloh puasa

A. Syarat Wajéb puasa
Ureuëng Iseulam barô wajéb geupeuasa meunyo kana padum-padum boh syarat nyoë.

1.  Iseulam, ureuëng Iseulam wajéb puasa. Ureuëng kafé aseuli hana wajéb puasa, keucuali kafé murtad (Na’uzubillah) jih wajéb jipeubeuët puasa, teuma hana sah jipeubeuët meunyo mantong lam kafé jih. Makna wajéb disinoë, wajéb di peubeuët keulayi (QADHA) oh watèë ji Iseulam lom.
2. Balèk, ka dèwasa. Ka rayek, katrôh had geu peuwajéb hukôm-hukôm taklifi ateuh ureuëng nyan. Ka na umu 15 thôn (hijriah), meulumpoë nyang wajéb manoë (atawa ka teuka haid bak ureuëng inong) bah pih umu gohlom na 15 thôn.
3. Meu akai (waraih). Ureuëng pungo, ureuëng pitam/pangsan peunoh uroë nyan hana wajéb puasa ateuh ureuëng nyan. Teuma pakriban ngon ureuëng mabôk ban sipanyang uroë, mulai gohlom teubiet faja sampoë lhuh meugréb? Meunyo mabôk nyan kon seungaja, hana wajéb puasa. Mabôk yang seungaja wajéb puasa, areuti jih wajéb geu qadha bak uroë la’én.
4. Sanggôp, ék geupuasa. Ureuëng tuha that, ureuëng sakét nyang hana harapan keu puléh sakét nyan, hana wajéb puasa ureuëng nyan. Teuma geugantoë ngon fidiyah, geubri makanan (breuëh meunyo di Acèh) keu fakir miskin lam tiep-tiep uroë jih saboh mud (si litè kureuëng bacut).
5. Sihat, kon ureuëng sakét.
6. Mukim. Meukeusud mukim disinoë ureuëng nyang teutap tinggai lam gampông, kon musafir (ureuëng ka lam perjalanan jarak ju’ôh 2 marhalah atawa 48 mil. Jarak 96 kilomètè).

B. Syarat Sah Puasa

1. Iseulam.
2. Meu akai.
3. Gléh nibak héd (haidh; menstruasi), nifah (nifas), atawa wiladah (meulahé). Nyoë syarat nyang meutamah bak ureuëng inong. Meunyo geupuasa laju, padahai ureuëng inong nyan mantong lam masa kuto, puasa geuh hana sah.
4. Yakin ka trôh watèë puasa. Soë mantong nyang puasa Ramadhan, padahai hana geu yakin lom ka watèë, puasa ureuëng nyan hana sah.

C. Rukôn Puasa

Rukôn atawa peureulèë-peureulèë puasa na padum-padum peukara, ladôm na nyang kira 3 boh, na nyang peugah 4, na chit nyang kheuën leubèh.

1. Niët bak tiëp-tiëp malam. Lagèë neukheuën lé Nabi,:
   

   ‏من لم يبيت الصيام قبل الفجر فلا صيام له

   “Soë mantong nyang hana peudom niët (niët watèë malam) seugohlom faja, nyan ka hana puasa bak jih”. (Hadih nyoë riwayat Daruquthni), Nyoë bak puasa wajéb, teuma meunyo puasa sunat hana geu syarat beuna niët bak watèë malam, jeuët ta niët di watèë uroë seugohlom jitamong watèë Luhô.

2. Ureuëng puasa. Ureuëng nyang puasa rôh chit lam rukôn. Meunan meu tuléh lam kitab fiqah Tahrir Tangkih Al Lubab Fi Al Fiqh, nyang geu peugèt lé Abu Yahya Zakaria Al Anshari Asy Syafi’i.
3. Peu theuën droë nibak seumajôh makanan ngon jép minuman.
4. Peu theuën droë nibak jima’, nyakni meu hubôngan lakoë binoë (suami isteri) lam uroë puasa Ramadhan. Nyoë na bhah droëjih, meunyo rôh meupeubeuët larangan nyoë na hukôman ateuh ureuëng nyang pu buët.
5. Peu theuën droë nibak seungaja mutah (muntah).

D. Sunat-sunat lam puasa.
Buët-buët sunnat lam puasa nakeuh:

1. Peu bagah buka puasa meunyo ka yakin jilôp mata uroë.
2. Peu teulat pajôh bu sahô (sahur), tapi ta jaga beugèt bèk sampé ka jiteubiët faja mantong ta pajôh makanan.
3. Ta tinggai tutô atawa narit nyang hana gèt, miseuë jih: ceumarôt (teumeunak, seumeusuep), haba sulét, sumpah palsu atawa la’én jih.
4. Beu le ta pubuët buët nyang gèt, lagèë beuët Qur’an, meudrah kitab, seumayang, meu zikir, seudeukah, ta tulông ureuëng meukarat atawa la’én lom nibak nyan.

E. Bateuë Puasa
Puasa jeuët bateuë meunyo teujadi peukara-peukara nyang akan meuseubôt jinoë:

1. Ji tamong saboh-saboh ‘in benda lam ruhung (rongga) badan ureuëng puasa, lagèë ji tamong ië lam geulinyeuëng (pinyeuëng), lubô (dubur). Peureulèë chit ta ceukot (peugah), piëp rukok (meurukok) lam uroë puasa nyan bateuë puasa, saweuëb lam asap rukok nyan jikandông ‘in benda meu bukok cayé, sabab nyan keuh gigoë (igoë) ngon aneuk jaroë ureuëng meurukok (nyang teuga that meurukok) meuwareuna kunèng, nyan keuh nyan zat nyang meubentuk cayé nyang na lam asap rukok. Nyan saban ngon ië cit, piëp rukok ka lagèë ta pasoë ië lam rongga badan geu tanyoë.
2. Muntah deungon ta seungaja.
3. Jima’ (meu seutubôh) ngon peurumoh lam uroë puasa. Soë mantong nyang meuseutubôh ngon ureuëng inong jih ka bateuë puasa, wajéb ateuh ureuëng nyan geu Qadha puasa nyan ngon wajéb geu peubuët Kaffarah (seubagoë denda), nyang phôn payah geu peumerdèhka saboh lamiët inong nyang mukmin. Meunyo nyan han sanggôp payah geu puasa 2 beuleuën meuturôt-turôt, hanjeuët putôh meu si uroë pih. Meunyo puasa nyan pih han mampu payah bri 60 boh mud (saboh mud meunyo di Acèh ukôran breuëh si litè kureuëng bacut) keu 60 droë fakir miskin maséng-maséng saboh mud. Meunyo bit han ék geu peubuët meu saboh pih, nyan ka jeuët keu utang nyang wajéb geubayeuë oh waté ka kuasa.
4. Tubiët mani meu seubab teupèh lansông ngon lawan jeunèh. Rôh cit peu teubiët ië mani (onani), nyoë bateuë puasa
5. Teuka haid, nifas atawa meulahé bak ureuëng inong.
6. Pungo.
7. Murtad (Na’uzu billah)